خصوصیات و شناخت دوران سالمندی
در سال 1922مسئله سالمندی به عنوان یک شاخه جدید علمی در روان شناسی معرفی شد. سازگاری خصوصیات بارز این دوره است. این افراد باید بتوانند با تغییرات جسمی، روانی و اجتماعی خود را هماهنگ کنند و واقعیت سن خود را قبول نمایند. افرادی که پا به سن پیری می گذارند، براساس تفاوت در شخصیت، نگرش ها و علاقه ها به تغییرات پیری و سالمندی واکنش متفاوتی نشان می دهند در نتیجه ادراک آنان از مسائل متفاوت است.
ویژگی ها و شناخت دوران سالمندی
اگر سالمندان بتوانند خود را با مشکلات خاصی که در دوران سالخوردگی با آن مواجه می شوند هماهنگ کنند، با شرایط ویژه مثبت برخورد کنند و از زندگی لذت ببرند به این معناست که با این شرایط سازگاری پیدا کرده اند.
دوران سالمندی دارای برخی خصوصیات جسمی، اجتماعی و روانی است:
- یکی از خصوصیات، کم شدن نسبی قوای جسمی است به صورتی که با بالا رفتن سن، نیروی جسمی فرد رو به کم شدن می گذارد.
- خصوصیت دیگری که می توان به آن اشاره کرد بازنشستگی، دور شدن از موقعیت های شغلی گذشته که کم شدن مسئولیت های مربوط با شغل و در نتیجه کم شدن ارتباطات اجتماعی شخص را به همراه دارد.
- از دیگر خصوصیت ها تنهایی یا احساس تنهایی است به خصوص در مواردی که فرد شاهد از دست دادن یکی از دوستان، بستگان و هم سن و سالان و افراد همدوره خودش است، بنابراین هر روز بیش از پیش دچار تنهایی می گردد.
دو گروه پایانی ویژگی های فوق، به میزان پذیرش شرایط دوره سالمندی از سوی فرد سالمند بستگی تام دارد. این پذیرش در بین افراد مختلف و با فرهنگ های گوناگون متفاوت است. در هر حال علاوه بر خصوصیات فردی، شرایط اجتماعی و به ویژه شرایط خانوادگی سالمند هم بسیار مهم است. شرایط مناسب خانواده و جامعه می تواند شخص را به سوی پذیرش وضعیت جدید سوق دهد و شرایط نامناسب خانواده و جامعه می تواند او را منزوی و تنها کند.
این را میدانید : کودکانی که نباید تنها بمانند (بخش چهارم)
تقسیم سالمندان از نظر شخصیتی
از نظر شخصیتی سالمندان را می توانیم در یکی از این 4 گروه جای دهیم.
- سالمندان یکپارچه، سالمندان پخته، آرام و انعطاف پذیر هستند، در زندگی بسیار فعال اند و با دوران سالمندی خود به بهترین شیوه ممکن کنار آمده اند.
- یک گروه دیگر از سالمندان مبارزه جو و جاه‌طلب هستند و برای کنترل رویدادها و کسب موفقیت در عرصه‌های مختلف زندگی تلاش می‌کنند، این سالمندان را ضد ضربه می‌نامند.
- گروه بعدی سالمندان وابسته در برابر اتفاقات دوران سالمندی مانند پیری و تنهایی تسلیم می‌شوند و برای ادامه زندگی باید به کسی یا کسانی مانند فرزندانشان تکیه داشته باشند.
- گروه چهارم این افراد از نظر عملکرد ذهنی و تفکر دچار ضعف هستند و رضایتی از دوران سالمندی خود ندارند.
اصول برقراری ارتباط با سالمندان
با یادگیری اصول برقراری ارتباط با سالمندان می توانیم آنان را در این برهه زمانی کمک کنیم. در برخورد با سالمندان اولین قدم برقراری ارتباط مناسب است. هر فرد ارزش ها، باورها و فرهنگ خاص خودش را دارد و این نکته ای است که در ارتباط با سالمندان باید در نظر بگیریم.
عقاید، ارزش ها و اعتقادهای سالمندان امروز، در جامعه ای کاملاً متفاوت با جامعۀ کنونی شکل گرفته است. آنها حوادث تاریخی و شرایط اقتصادی – اجتماعی دشواری را پشت سر گذاشته اند.
آنها در دنیایی رشد یافته و بالیده اند که در آن بسیاری از وسایل آسایش امروزی مانند: آب لوله کشی، برق، گاز و … وجود نداشته است ..
درک آنچه بر سالمند کنونی گذشته است برای شما ممکن است سخت باشد و تنها یک ارتباط خوب می تواند این شکاف نسلی را پرکند.
این را میدانید : کودکانی که نباید تنها بمانند (بخش دوم)
شما می توانید با رعایت اصول مهارت های ارتباط بین فردی، ارتباط خوبی با سالمند برقرار کنید. از جمله اصول برقرار کردن ارتباط به شرح زیر است:
- سوال کردن از سالمند
- گوش دادن به صحبت های سالمند
- مشاهده کردن
- صحبت کردن با سالمند
پرستار سالمند همواره باید سعی کند هم صحبتی سرزنده برای او باشد. چین و چروک نشان می دهد که سالمندان منبعی از تجربه ها و خاطره های گذشته اند که نباید بدون استفاده باقی بمانند. فردی که لبخند می زند غالباً به صورت شخصیتی دوست داشتنی و مهربان تلقی می گردد، همواره درارتباط با سالمندان لبخند زدن را فراموش نکنید.
